ଦିନେ ଶଙ୍କର ଗୌରୀ ପଶା ଖେଳରେ ମଗ୍ନ ଥିବା ସମୟରେ ମହାଦେବ ଜାଣି ଜାଣି ନିଜକୁ ହରାଇଲେ। ନିଜ ଜିତିବା ଦେଖି ଦେବୀ ପାର୍ବତୀ ଆନନ୍ଦରେ ଅଧିର ହୋଇ ପଡିଲେ। ଆଉ ଶିବଙ୍କୁ କହିଲେ ଆପଣ ଆଜି ହାରିଗଲେ ଆଉ ଆମ୍ଭେ ଜିତିଗଲୁ। ଶିବ କହିଲେ ଆମେ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରେ ଅଜେୟ ଅଟୁ ଆଉ ଆମ୍ଭେ ଆପଣା ଇଚ୍ଛାରେ ହାରିଅଛୁ। ଏହି କଥାରୁ ଗୋଟିଏ ମିଠା କଳି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା। ଦେବୀ ପାର୍ବତୀ କହିଲେ ଆପଣ ଯଦି ସ୍ଵୟଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଜେୟ ତେବେ ଆମ୍ଭେ ଆପଣଙ୍କ ଶକ୍ତିର ଆଧାର ଅଟୁ। ପୁଣି ଶିବ କହୁଛନ୍ତି ଆମ୍ଭେ ସକଳ ସୃଷ୍ଟିର ଆଧାର ଜ୍ୟୋତିର୍ଲିଙ୍ଗ ଅଟୁ। ଆମଠାରୁ ସକାଳ ସୃଷ୍ଟି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଅଛି। ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ଦେବୀ କହୁଛନ୍ତି ଆପଣ ଜ୍ୟୋତିର୍ଲିଙ୍ଗ ହେଲେ ଆମ୍ଭେ ସେହି ଜ୍ୟୋତିର ଆଧାରଭୂତା ଶକ୍ତି ଅଟୁ। ଶଙ୍କର ପୁଣି କହୁଛନ୍ତି ଆମ୍ଭେ ଆପଣା ଇଚ୍ଛାରେ ଯେ କୌଣସି ରୂପ ଧାରଣ କରିପାରୁ।
ଠାକୁରାଣୀ ଏଇଠି ହସିଦେଇ କହୁଛନ୍ତି ଯଦି ଆପଣ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ବିଭିନ୍ନ ରୂପ ଧାରଣ କରିପାରନ୍ତି ତେବେ ଏପରି ବିଚିତ୍ର ରୂପ ଧାରଣ କରିଲେ କାହିଁକି। ଜଟା ଗୁଡିକ ଆଲୁରା ପୁଣି ସେଥିରେ ଜଳ ବହି ସର୍ବଦା ସିକ୍ତ। ଏପରି ଓଦା ସରସର ଜଟା କିପରି ଧାରଣ କରି ଅଛନ୍ତି। ଦେହ ସାରା ପାଉଁଶ ବୋଳି ହୋଇଛନ୍ତି। ପୁଣି ହାଡ଼ ଖପୁରି ଆଦିର ଅଳଙ୍କାର, ତା ସହିତ ବ୍ୟାଘ୍ର ହସ୍ତୀଙ୍କ ଚମଡାରେ ବସ୍ତ୍ର। ପୁଣି କେତେବେଳେ ଦିଗମ୍ବର ସ୍ଵରୂପ। ଆଉ ବିଚିତ୍ର ଆଖି ଥାଇ ବିରୂପାକ୍ଷ ବୋଲାଇଥାନ୍ତି। ଅନ୍ୟ ଦେବତା ମାନେ କେଡେ ସୁନ୍ଦର ରୂପ ଧାରଣ କରିଥାନ୍ତି, କେତେ ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି। ହେଲେ ଆପଣେ ସେହି ଚମଡା କପାଳ ଧାରଣ କରି ଭୂତ ପ୍ରେତ ଗଣ ସହ ବାସ କରୁଛନ୍ତି।
ଯଦି ଆପଣ ସ୍ଵୟଂ ଇଚ୍ଛାରେ ରୂପ ଧାରଣ କରି ପାରନ୍ତି ତେବେ ଏପରି ରୂପ କାହିଁକି?? ଏହା କହି ମହାଦେବୀ ଆଉ ଇଶ୍ୱରଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ନ ଅନାଇ ନିଜ ଶୁକ ସହ କଥା ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ।……
ଯେ ସ୍ଵୟଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯେ ସକଳ ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ଠାରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ତାଙ୍କୁ କ’ଣ ଯେ ଆବଶ୍ୟକ ସୁନ୍ଦର ହେବା ପାଇଁ। ତଥାପି ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ଆଗ୍ରହରେ ଦେବ ନିଜର ରୂପ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କଲେ। କି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସେ ରୂପକୁ। ଯିଏ ବର୍ଣ୍ଣନାର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ସେ କୋଉ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ଆସିବେ କି। ଯାହାଙ୍କର ଅଙ୍ଗରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଲାଗିବାରୁ ସେହି ଚନ୍ଦ୍ର ଚନ୍ଦ୍ରକଳା ସମ ପ୍ରତୀୟ ହୁଏ। ହରି ବ୍ରହ୍ମା ସହିତରେ କୌଣସି ଦେବତାଙ୍କର ଅଙ୍ଗରେ ନାଗ ଭୂଷଣ, ଚର୍ମ ବସ୍ତ୍ର କିମ୍ବା ଭସ୍ମ ଲେପନ ଶୋଭା ପାଏ ନାହିଁ ଯେପରି ସଦାଶିବଙ୍କ ଶ୍ରୀ ଅଙ୍ଗରେ ସୁନ୍ଦର ଦିଶୁଥାଏ। ଏହି ଆଭରଣ ଅସୁନ୍ଦର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ଯ ସଦାଶିବଙ୍କ ଶ୍ରୀ ଅଙ୍ଗ ଲାଗିବାରୁ ସେମାନେ ସୁନ୍ଦର ଦିଶିଥାନ୍ତି ।
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର….. କର୍ପୂର ଗୌରାଙ୍ଗ ଶରୀରକୁ କୋଟି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସମ କାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେ କାନ୍ତିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ରୌଦ୍ରତା ନାହିଁ। ସେ କାନ୍ତିରେ କୋଟି ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଶୀତଳତା। ମସ୍ତକରେ ଆଲୁରା ଜଟ ସ୍ଥାନରେ, ସୁନ୍ଦର ଜଟା ମୁକୁଟ ସହ ରତ୍ନ କିରିଟରେ ଶୋଭିତ। ତ୍ରିନୟନ କସ୍ତୁରୀ ତିଳକରେ ସୁନ୍ଦର ଦିଶୁଛି। ଅଙ୍ଗରେ ହାଡ଼ ଖପୁରିର ଅଳଙ୍କାର ନାହିଁ। ସେ ସ୍ଥାନରେ ବିବିଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଜଡିତ ରତ୍ନ ଆଭରଣ। କର୍ଣ୍ଣରେ ତମ୍ବା କୁଣ୍ଡଳ ସ୍ଥାନରେ ମକର କୁଣ୍ଡଳ। କଟୀରେ ଚର୍ମ ବସନ ଆଉ ନାହିଁ ସେ ସ୍ଥାନରେ ନାନାଦି ପଟ୍ଟ ବସ୍ତ୍ରର ଆଭରଣ। ପ୍ରତେକ ଅଙ୍ଗ ଅଙ୍ଗ ନନ୍ଦନ କାନନର ଚନ୍ଦନରେ ସୁଶୋଭିତ ଯାହା ଗଙ୍ଗା ଜଳରେ ଘୋରା ହୋଇ ଲାଗି ହୋଇଅଛି। ଉର୍ଦ୍ଧ ହସ୍ତରେ ମୃଗ ପରଶୁ। ସେହି ମୃଗ ଯାହା ଚଞ୍ଚଳ ମନର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ। ଚଞ୍ଚଳ ମନକୁ ଆୟତ୍ତ କରି ଯୋଗ ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେବାକୁ ଏହି ମୃଗ ସୂଚାଇ ଥାଏ। ପରଶୁ ହେଉଛି ବନ୍ଧନ କାଟିବାର ଅସ୍ତ୍ର। ଯାହା ମାୟାରୁ ମୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ନିମ୍ନ ଦୁଇ ହସ୍ତରେ ଅଭୟ ବରଦା ମୁଦ୍ରା। ଯାହା ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଅଭୟ ପ୍ରଦାନ ସହ ଭକ୍ତର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ବର ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି। ଚନ୍ଦ୍ରମୌଳୀଙ୍କ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗର ଦିବ୍ୟ ଆଭା ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗକୁ ଦୀପ୍ତିମନ୍ତ କରୁଥାଏ।
ସେହି ଦିବ୍ୟ ରୂପ ଯେବେ ପ୍ରକଟ ହେଲେ ସମସ୍ତ ସୁର, ନର, ମୁନି, ଅସୁର ସହିତେ ସମସ୍ତ ସୃଷ୍ଟି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଚକିତ ହୋଇଗଲା। ଅମରଗଣେ ବାରମ୍ବାର ଚକ୍ଷୁ ପ୍ରକ୍ଷାଳନ କରୁଥାନ୍ତି ସତରେ ଏମିତି ରୂପ ଅଛି କି ନା ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି। ଶ୍ରୀ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଦେବୀଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଉପସ୍ଥିତ ହେବା କ୍ଷଣି ମହାମାୟୀ ବହୁ ଆନନ୍ଦିତା ହେଲେ। ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ବାମ ଭାଗେ ଦେବୀ ବିରାଜମାନ ହେବାରୁ ବେନି ରୂପ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପ ଧାରଣ କରିଲା। ଶ୍ରୀ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ପାର୍ବତୀ ଦିବ୍ୟ ଦମ୍ପତ୍ତି ବେଶେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେଲେ। ଯାହା ଶିବଙ୍କ ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରିୟ ରୂପ ରୂପେ ଜଗତରେ ପୂଜା ପାଇଲା।
ଅନ୍ୟ ଏକ ସମୟରେ ମଧ୍ଯ ମହାଦେବ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ରୂପ ଧାରଣ କରିଥିଲେ। ତାହା ହେଉଛି ଶିବ ବିବାହ। ମେନାବତୀ ବର ବରଣୀ ସମୟରେ ଶିବଙ୍କ ଭସ୍ମ ବିଲେପିତ ଶରୀର ଓ ନାଗାଭରଣ ଦେଖି ଚେତା ଶୂନ୍ୟ ହେଲେ ଓ ବିବାହ ନିମିତ୍ତ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ। ତତ୍ପରେ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ଆଗ୍ରାହ୍ୟରେ ମହାଦେବ ବେଶ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନିମନ୍ତେ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ସ୍ଵୟଂ ନାରାୟଣ ଶିବଙ୍କୁ ବେଶ କରାଇଲେ। ଯାହା ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ବେଶ ରୂପେ ପରିଚିତ ହେଲା। ଦେବୀ ପାର୍ବତୀ ଶିବଙ୍କୁ ସେହି ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ ବେଶରେ ବରଣ କରିଲେ। ଉମା ମହେଶ୍ୱରଙ୍କ ବିବାହ ବିନା ବିଘ୍ନରେ ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଲା।
ଉପସ୍ଥାପନା: ଅରବିନ୍ଦ ମହାନ୍ତି