ସ୍ନେହ, ଶ୍ରଦ୍ଧା, ସମ୍ମାନର ପ୍ରତୀକ ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷର ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଉତ୍ସବ। ‘ ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ‘ ଆଦର୍ଶ ଆମର ମୂଳମନ୍ତ୍ର… ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵକୁ ଗୋଟିଏ ପରିବାର ଭାବେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ ପର୍ବର ଗୁରୁତ୍ୱ ବେଶ୍ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ। ଶ୍ରାବଣ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଶୁଭ ଅବସରରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହି ଉତ୍ସବଟି କେବଳ ଭାଇ-ଭଉଣୀର ପବିତ୍ର ସ୍ନେହର ବନ୍ଧନ ନୁହେଁ ବରଂ ଦୁଇଟି ଆତ୍ମା, ଦୁଇଟି ହୃଦୟ ଏବଂ ଦୁଇଟି ପ୍ରାଣ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଘନିଷ୍ଠତା ଆବେଗ ଓ ସମ୍ମାନର ପ୍ରତୀକ।
ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ ଉତ୍ସବ ସହ ଅନେକ ପୈ।ରାଣିକ ଓ ଐତିହାସିକ ଘଟଣା ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ରହିଛି, ଯାହାକି ଆମ ବିଶ୍ବାସ ଓ ସଂକଳ୍ପକୁ ଶକ୍ତ କରିପାରିଛି। ବିଶେଷ ଭାବେ ଏ ପର୍ବଟି ଦାନବରାଜ ବାଳୀ ଓ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ନେଇ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଅଧ୍ୟାୟର ଏକ ଅଂଶଭାବେ ସ୍ଵିକୃତ। ବାମନ ଅବତାରରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ଦାନବରାଜ ବାଳୀକୁ ତିନିପାଦ ଭୂମି ମାଗିବା ପରେ ଦାନବୀର ବାଳୀ ନିଜ ସଂଙ୍କଳ୍ପ ରକ୍ଷା ସ୍ବରୂପ ତିନିପାଦ ଭୂମି ଦାନ କରିଥିଲେ। ଫଳତଃ ଭଗବାନ ଆକାଶ -ପାତାଳ ଏବଂ ଧରିତ୍ରୀକୁ ତିନିପାଦ କରିବା ସହ ରାଜା ବଳୀକୁ ରସାତଳ ପାତାଳକୁ ଚାପିଦେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହାର ପ୍ରତିବଦଳରେ ନିଜ ଭକ୍ତିର ପରାକାଷ୍ଠା ଯୋଗୁଁ ସବୁସମୟରେ ବାଳୀ ସାମ୍ନାରେ ରହିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ଭଗବାନ। ଏହା ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ଚିନ୍ତାରେ ପକାଇଲା। ସମୟକ୍ରମେ ନାରଦଙ୍କ କଥାନୁସାରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବଳୀ ପାଖକୁ ଯାଇ ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ କରି ତାକୁ ନିଜ ଭାଇ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସହ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ନିଜ ସହ ନେଇ ଫେରିଥିଲେ। ବିଶ୍ବାସ ଅନୁସାରେ ସେହି ଦିନଠାରୁ ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ ପର୍ବ ପାଳିତ ହୋଇ ଆସୁଅଛି।
ଅନ୍ୟ ଏକ ପୈରାଣିକ ଆଖ୍ୟାନ କ୍ରମେ ଦେବତା ଓ ଦାନବ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ଦାନବମାନେ ଦେବତାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରୁଥିବାର ଦେଖି ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ଭଗବାନଙ୍କ ଆରାଧନା କରିଥିଲେ। ଫଳତଃ ଭଗବାନ ଏକ ମନ୍ତ୍ରଯୁକ୍ତ ସୂତା ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିବାପରେ ସେଇ ସୂତାକୁ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ନେଇ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ହାତରେ ବାନ୍ଧି ଦେଇଥିଲେ। ଫଳତଃ ସେହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଇନ୍ଦ୍ର ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ। ରକ୍ଷା-ବନ୍ଧନକୁ ନେଇ ମହାଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ରୋଚକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ରହିଛି। ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ଧର୍ମରାଜ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ନିଜର ସମସ୍ତ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ହାତରେ ରକ୍ଷା-ସୂତା ବାନ୍ଧିଥିଲେ। ସେହିପରି ମହାଭାରତର ଆଉ ଏକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ହେଉଛି ,ଶିଶୁପାଳକୁ ବଧ କରିବା ସମୟରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଆଙ୍ଗୁଠି କ୍ଷତାକ୍ତ ହୋଇଥିବାରୁ ଦୈପଦୀ ନିଜ ଶାଢ଼ୀକୁ ଚିରି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ବାନ୍ଧି ଦେଇଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ କୁରୁସଭାରେ ଦୈପଦୀଙ୍କ ବସ୍ତ୍ର ହରଣ କରାଯାଇଥିଲା ସେତେବେଳେ ବସ୍ତ୍ରଦାନ କରି ଦୈପଦୀଙ୍କ ଲଜ୍ଜା ନିବାରଣ କରିଥିଲେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ।
ରକ୍ଷା-ବନ୍ଧନକୁ ନେଇ ଏମିତି ଅନେକ ପୈରାଣିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଥିବା ବେଳେ ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ପର୍ବର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ। ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ମୁସଲମାନ ଓ ରାଜପୁତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଲାଗି ରହୁଥିଲା। ଚିତୋର ରାଜାଙ୍କ ବିଧବା ରାଣୀ ଗୁଜୁରାତର ସୁଲତାନ ବାହାଦୁର ଶାହଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀର ମୋଗଲ ବାଦଶାହା ହୁମାୟୁନଙ୍କ ପାଖକୁ ରାକ୍ଷୀ ପଠାଇ ସୁରକ୍ଷା କାମନା କରିଥିଲେ। ଏହି ରାକ୍ଷୀକୁ ରକ୍ଷା ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ବିବେଚନା କରି ବାଦଶାହା ହୁମାୟୁନ୍ ଚିତୋର ରାଣୀ କର୍ମବତୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଏହା ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଭାବନାତ୍ମକ ଏକତାର ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ଘଟଣା କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ।
ପୈ।ରାଣିକ ତଥା ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବେଶ୍ ମହତ୍ଵ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏହି ପବିତ୍ର ପର୍ବ ,ସଂପ୍ରତି ଭାରତରେ ଏକ ଗଣପର୍ବ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହେଉଅଛି। ପ୍ରଥମେ ତ ସୂତା ବାନ୍ଧି ରକ୍ଷା କାମନା କରାଯାଉଥିଲା। ସମୟାନୁକ୍ରମେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସୁନ୍ଦର ସୁଶୋଭିତ ରାକ୍ଷୀ ବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ। କୁହାଯାଇପାରେ ସମୟ ସହିତ ବଦଳିଯାଇଛି ରାକ୍ଷୀର ଅଙ୍ଗୀକତା କିନ୍ତୁ ଆତ୍ମିକଭାବେ ସୂତା ହେଉ କି କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାକ୍ଷୀ; ସବୁହେଉଛି ସ୍ନେହ, ଶ୍ରଦ୍ଧା, ସମ୍ମାନର ପ୍ରତୀକ। ରାକ୍ଷୀରେ ଅଛି ପ୍ରେମ, ବିଶ୍ବାସ ଓ ପବିତ୍ରତାର ଶକ୍ତି।
ଉପସ୍ଥାପନା: ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ
ତଥାସ୍ତୁ, ଏମ୍. ଆଇ. ଜି – ୨୧
ହାଉସିଂ ବୋର୍ଡ କଲୋନୀ, ନୟାଗଡ଼
ମୋ- 7978233020