ପବିତ୍ର ମହାଶିବରାତ୍ରିରେ ଆସନ୍ତୁ ଆଜି ଆମେ ବୁଲିଯିବା ଦେବାଧି ଦେବ ମହାଦେବଙ୍କ ଏକ ଅନନ୍ୟ ଶୈବପୀଠକୁ, ଯେଉଁଠି ବାବା ଭୋଳାନାଥ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ଗତିକେଶ୍ବରଙ୍କ ନାମରେ।
ପ୍ରକୃତିର କୋଳରେ ବନଜଙ୍ଗଲର ସବୁଜିମା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା , ତେବେ ଆମର ଆଜିର ଯାତ୍ରା ନୟାଗଡ଼ର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଦ୍ବାଦଶସମ୍ଭୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଶମ୍ଭୁ ଶ୍ରୀଗତିକେଶ୍ବରଙ୍କ ପୀଠକୁ। ପ୍ରଥମେ ଆମେ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵର ରୁ ନୟାଗଡ଼ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କଲୁ।ଆଉ ନୟାଗଡ଼ରୁ ବାଲୁଗାଁ ଦେଇ ଅଳ୍ପ କିଛି ବାଟ ଗଲାପରେ ଆମେ ମାଳିସାହି ଗ୍ରାମ ରେ ପହଞ୍ଚିଲୁ। ଆଉ ସେହି ଗ୍ରାମରେ ବିଜେ ହୋଇଛନ୍ତି ବାବା ଗତିକେଶ୍ବର ମହାଦେବ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବାବା ଗତିକେଶ୍ବର ମହାଦେବଙ୍କ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ବିଷୟରେ।
ବାବା ଗତିକେଶ୍ବରଙ୍କରର ଏହି ଦେଉଳଟି ହେଉଛି ନବମ ଶତାବ୍ଦୀର। ତେବେ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ରାଜା ରଣଭଞ୍ଜ ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ବ ସମୟରେ ତୋଳାଇଥିଲେ ବୋଲି କିମ୍ବଦନ୍ତି କହେ। ଏବଂ ଲୋକକଥା କହେ ଏହା ଶ୍ରୀ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରଠାରୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚୀନ । ଗତୀକେଶ୍ବର ମହାଦେବଙ୍କର କିଛି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଥାଉ ଅବା ନଥାଉ, ଏହା ଯେ ବୌଦ୍ଧନରେଶଙ୍କ କିର୍ତ୍ତୀ ବୋଲି ଅନେକ ପିଢି଼ରୁ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ରହିଆସିଛି। ଏଠାରେ ଥିବା ପ୍ରାଚୀନ ଶୀଳାଲେଖ ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନ ନଷ୍ଟପ୍ରାୟ ଯାହା ଏହାକୁ ବୌଦ୍ଧନରେଶଙ୍କର କିର୍ତ୍ତୀ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରାଇଥାଏ।
ଦେବ ଦେବ ମହାଦେବଙ୍କ ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗରେ ଶୋଭାପାଉଛନ୍ତି ପାର୍ଶ୍ବ ଦେବ ଦେବୀ, ଯଥା ଅଷ୍ଟଭୂଜା ରଣଚଣ୍ଡୀ , ବିଦ୍ୟାଦାତା ଗଣେଷ, କୁମାର କାର୍ତ୍ତିକେୟ ଆଦି ଅନେକ ବିଗ୍ରହ। ସେଠାକାର ବିଶେସତ୍ତ୍ବ ହେଉଛି ଏକ ୫ଫୁଟ ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ତମ୍ଭ ଯେଉଁଥିରେ ତିନୋଟି ଖୋଲ ଅଛି। ପ୍ରଥମ ଖୋଲରେ ପ୍ରାଚୀନ ଉମାମହେଶ ବିଗ୍ରହ , ଦ୍ବୀତିୟଟିରେ ଦୁଇଜଣ ସଖି ବା ନାରୀ ମୁର୍ତ୍ତି ଶୋଭା ପାଉଥିବା ବେଳେ , ତୃତୀୟ ଖୋଲରେ ବିରାଜିଥିବା ଶିବଗଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ମନ ମୋହୁଛନ୍ତି । ମନ୍ଦିରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବ ବୁଲି ଦେଖିଲେ ଆପଣ ପାଇ ପାରିବେ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ଦେଉଳର ଅନେକ ଭଗ୍ନାବଶେଷ ।
ବାବା ଗତିକେଶ୍ବରଙ୍କଠାରେ ପ୍ରତିଦିନ ତିନିଧୂପ ଇତ୍ୟାଦି ହେଇଥାଏ, ଏଠାକାର ମୂଖ୍ୟ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ହେଉଛି ମହାଶୀବରାତ୍ରୀ ଓ ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ, ଏହି ଦୁଇପର୍ବ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଖୁବ ଉଲ୍ଲାସର ସହ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି। ତେବେ ଏ ଥିଲା କିଛି ତଥ୍ୟ ନୟାଗଡ଼ର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶମ୍ଭୁ ଗତିକେଶ୍ବରଙ୍କର ଉପରେ। ସମୟ ପାଇଲେ ନିଶ୍ଚୟ ଆସିବେ ଏ ପବିତ୍ର ଶୈବ କ୍ଷେତ୍ରକୁ।
ଆଲେଖ୍ୟ – ରୋହନ ମହାପାତ୍ର
ସମ୍ପାଦକ, ବୀର କଳିଙ୍ଗ